Słownik podstawowych terminów związanych z badaniami ankietowymi
Badania ankietowe są popularnym sposobem zbierania danych w wielu dziedzinach – od badań naukowych po marketing i badania pracownicze. W trakcie rozmów z klientami na temat szczegółów naszej oferty dotyczącej realizacji tego typu badań zauważyliśmy, że niektórzy z nich, zwłaszcza ci, którzy nie mieli wcześniej styczności z tego rodzaju badaniami, proszą nas o wyjaśnienie pewnych terminów używanych w naszej ofercie. W związku z tym postanowiliśmy przygotować słownik najczęściej używanych terminów związanych z badaniami ankietowymi, który niniejszym prezentujemy.
Podstawowe terminy związane z badaniami ankietowymi
Baza danych
Baza danych to zorganizowany zbiór danych zgromadzonych w jednym miejscu, który umożliwia łatwe przechowywanie, zarządzanie i analizę informacji. W kontekście badań ankietowych baza danych może zawierać odpowiedzi respondentów, dane demograficzne, informacje kontaktowe oraz inne istotne dane zebrane podczas badania. Dobrze zarządzana baza danych jest kluczowa dla efektywnego przetwarzania i analizowania zebranych informacji.
CAPI, Computer-Assisted Personal Interviewing
CAPI to metoda polegająca na przeprowadzaniu wywiadów twarzą w twarz przy użyciu komputerów lub tabletów. Ankieter zadaje pytania i zapisuje odpowiedzi bezpośrednio na urządzeniu, co minimalizuje błędy wynikające z ręcznego wprowadzania danych.
CATI, Computer-Assisted Telephone Interview
CATI to technika zbierania danych, gdzie ankieterzy telefoniczni używają komputera do zadawania pytań i rejestrowania odpowiedzi respondentów. Metoda ta pozwala na szybkie zbieranie danych i kontrolę jakości przeprowadzanych wywiadów.
CAWI, Computer-Assisted Web Interview
CAWI to metoda zbierania danych, w której respondent wypełnia ankietę online. Jest to popularna i wygodna forma badania, pozwalająca na dotarcie do szerokiego grona odbiorców w krótkim czasie.
Kioski ankietowe
Kioski ankietowe to specjalnie zaprojektowane stacje, które umożliwiają respondentom wypełnianie ankiet w miejscach publicznych, takich jak centra handlowe czy urzędy. Są one wyposażone w komputery lub tablety z dostępem do internetowych kwestionariuszy.
Kwestionariusz ankiety, ankieta
Kwestionariusz to zestaw pytań przygotowanych w celu zebrania danych od respondentów. Może być opracowany w formie papierowej, online lub przeprowadzony telefonicznie. Kwestionariusz powinien być dobrze zaprojektowany, aby uzyskać rzetelne i wiarygodne odpowiedzi.
Mechanizm kodów jednorazowych
Mechanizm kodów jednorazowych to metoda zabezpieczania dostępu do ankiety, w której każdy respondent otrzymuje (np. na swój adres e-mail) unikalny kod do jednorazowego użycia. Pomaga to zapobiec wielokrotnemu wypełnianiu ankiety przez tę samą osobę oraz zapewnia kontrolę nad procesem zbierania danych.
Metodologia badawcza
Metodologia badawcza to systematyczne podejście do przeprowadzania badań, obejmujące zestaw zasad, technik i procedur używanych do zbierania, analizy i interpretacji danych. W badaniach ankietowych metodologia określa m.in. to, jakie metody zbierania danych zostaną użyte (np. CAWI, CATI), jakie techniki analizy zostaną zastosowane oraz jakie procedury zapewnienia jakości będą stosowane, aby uzyskać wiarygodne i rzetelne wyniki.
Nieprobabilistyczny dobór próby
Nieprobabilistyczny dobór próby polega na nielosowym wybieraniu respondentów, co może prowadzić do niereprezentatywnych wyników. Jest to metoda często stosowana w badaniach eksploracyjnych, gdzie głównym celem jest uzyskanie wstępnych danych lub identyfikacja trendów.
PAPI, Paper-And-Pencil Interviewing
PAPI to tradycyjna metoda przeprowadzania ankiet, w której ankieterzy używają papierowych kwestionariuszy do zapisywania odpowiedzi respondentów. Metoda ta jest czasochłonna i podatna na błędy, ale nadal stosowana w niektórych badaniach ankietowych.
Probabilistyczny dobór próby
Probabilistyczny dobór próby polega na losowym wybieraniu respondentów z populacji, co zapewnia, że każda osoba ma jednakową szansę na udział w badaniu. Taki dobór próby jest kluczowy dla uzyskania reprezentatywnych wyników, które można generalizować na całą populację.
Próba badawcza
Próba badawcza to grupa osób wybranych z większej populacji, na której przeprowadzane są badania. Celem jest uzyskanie danych, które będą reprezentatywne dla całej populacji. Próba może być dobrana w sposób probabilistyczny (losowy) lub nieprobabilistyczny (nielosowy), w zależności od celów badania i dostępnych zasobów.
Raport z badań
Raport z badań to dokument zawierający szczegółowe wyniki badania ankietowego, w tym analizę zebranych danych, wnioski i rekomendacje. Raport powinien być jasno sformułowany i zawierać wszystkie niezbędne informacje, aby umożliwić odbiorcom zrozumienie wyników badania.
Struktura populacji
Struktura populacji odnosi się do sposobu, w jaki populacja jest podzielona na różne grupy na podstawie określonych cech, takich jak wiek, płeć, wykształcenie, miejsce zamieszkania czy dochód. Analiza struktury populacji jest kluczowa przy projektowaniu badań ankietowych, ponieważ pozwala na odpowiedni dobór próby, która będzie reprezentatywna dla całej populacji.
Zapewnienie anonimowości badanych
Zapewnienie anonimowości badanych to proces ochrony tożsamości respondentów, co może zwiększyć ich skłonność do udzielania szczerych odpowiedzi. Jest to kluczowy element etyczny w badaniach ankietowych.
Baza danych to zorganizowany zbiór informacji, takich jak odpowiedzi respondentów, który ułatwia przechowywanie, zarządzanie i analizowanie zebranych danych.
Probabilistyczny dobór próby oznacza losowy wybór respondentów, co zapewnia reprezentatywność wyników. Nieprobabilistyczny dobór próby polega na nielosowym wyborze respondentów, co może prowadzić do niereprezentatywnych wyników.
Zapewnienie anonimowości respondentów pomaga zwiększyć ich skłonność do udzielania szczerych odpowiedzi, co przekłada się na bardziej wiarygodne wyniki badania.